Nederlands

Naar aanleiding van dit onderzoek naar natuursteengebruik in de funeraire kunst werd een beperkt literatuur-, archief- en terreinonderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat de keuze voor natuursteen op 19de en 20ste-eeuwse begraafplaatsen zowel betekenisvol als pragmatisch was en ongetwijfeld steunde op tradities die teruggaan tot het ancien regime (voor 1794).

Tijdens het ancien regime onderscheidde de sociale elite zich door de keuze voor een graf in de kerk. Na het verbod op kerkbegravingen in 1784 deed zij hetzelfde door de keuze van een prominente locatie op de begraafplaats, de aankoop van eeuwigdurende concessies en het gebruik van natuursteen. De lagere sociale klassen stelden zich tevreden met goedkope tijdelijke concessies en houten grafkruisen.

De gebruikte natuursteen was dan ook voor de eeuwigheid bestemd en zowel Belgische Blauwe Hardsteen als graniet bleken daarvoor geschikt. Blauwe Hardsteen was een ideaal materiaal door zijn ontginning in het nabije Henegouwen, de goede transportontsluiting van de steengroeven, zijn goede bewerkbaarheid en weersbestendigheid. Graniet werd omwille van de hoge kostprijs slechts beperkt toegepast. Het gebruik van wit marmer, dat al voor het graf in de kerk frequent werd toegepast, werd voortgezet in de nieuwe funeraire constructies in open lucht. Witsteen werd in beperkte mate gebruikt, eveneens voor verfijnde sculpturen en tekstplaten.

English

Natural stone in funerary art. Between significance and pragmatism: a first analysis

For this research into the use of natural stone in funerary art specialist literature and archives have been consulted and field studies carried out to some extent. These confirm that the use of natural stone in 19th and 20th century cemeteries was both a significant and pragmatic choice, most likely inspired by traditions dating back to the ancien régime (before 1794).

At the time of the ancien régime, the members of the social elite distinguished themselves by being buried inside churches. After the ban on church burials in 1784, they took to choosing a prominent burial place in the churchyard, acquiring perpetual concessions and using natural stone for the same purpose while the lower social classes made do with cheap and temporary concessions and wooden tomb crosses.

Since it was imperative for the natural stone of choice to withstand the degradation due to natural weathering, both Belgian fossil and granite were favored. Belgian fossil proved an ideal material through its extraction in the nearby Hainaut province, its smooth transportation from the quarries, its malleability and weatherproofness. Granite was only sparsely used because of its costliness. White marble, which had frequently been used for tombs inside churches, was further used in the new open-air funerary constructions. Limestone was used to a limited extent for refined sculptures and inscription tablets.