Talen

Internationale samenwerking

Home / About-us / Internationale samenwerking » Internationale samenwe ...

KOOP JE TICKETS ONLINE

TICKETS !

Onder de grote natuurhistorische musea van Europa is het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen een grote speler, die op elk niveau zijn krachten met heel wat buitenlandse partners bundelt.

Het KBIN coördineert en werkt mee aan talrijke Europese onderzoeksprojecten. Via grote consortia helpt het KBIN onder andere platforms oprichten waarlangs gegevens en diensten op gebied van geologie, zeeonderzoek of taxonomie, uitgewisseld en toegankelijk gemaakt worden. Het heeft ook als opdracht om via zijn Museum en zijn publieksgerichte diensten talrijke projecten rond wetenschap en maatschappij op te zetten, dit in samenwerking met buitenlandse partners, musea, wetenschapscentra en netwerken. Hieronder vind u de details over onze internationale samenwerking.

 

 

Verdragen en conventies
VN Verdrag inzake biologische diversiteit

In 1992 werd in Rio de Janeiro het Verdrag inzake biologische diversiteit (VBD) afgesloten ter bescherming van de wereldwijde diversiteit aan ecosystemen, soorten en genen. Het Verdrag heeft drie doelstellingen: het behoud van de biodiversiteit, het duurzaam gebruik ervan en een billijke verdeling van de voordelen die de genetische rijkdommen ons bieden. Momenteel hebben 193 landen en de EU dit verdrag ondertekend. Elk land dient een knooppunt aan te stellen om de uitvoering van het Biodiversiteitsverdrag te stimuleren.

Voor België werd het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen aangeduid als Nationaal Knooppunt voor het VBD. In die hoedanigheid heeft het - in samenwerking met de regionale knooppunten van het VBD - verschillende taken op zich genomen, waaronder de coördinatie van de Nationale Biodiversiteitsstrategie, rapportering van de werking van het Verdrag in België, en het begeleiden van de politieke besluitvorming op verschillende beleidsniveaus. Het Instituut organiseert ook vormings- en sensibiliseringscampagne’s rond biodiversiteit, zoals “Ik geef leven aan mijn planeet”.

Bovendien voert het KBIN een programma uit om de studie, kennis, sensibilisering, bescherming en het duurzame gebruik van biodiversiteit te ondersteunen in partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, en op die manier bij te dragen aan duurzame ontwikkeling.

In het KBIN zijn drie thematische knooppunten gevestigd. Dit zijn het VBD informatiemechanisme (“Clearing House Mechanism”, CHM), het Wereldwijd Taxonomisch Initiatief (“Global Taxonomy Initiative”, GTI) en het wetenschappelijk en technisch steunorgaan van het verdrag (“Subsidiary Body for Scientific, Technical and Technological Advice”, SBSTTA)

Wenst u meer informatie? Aarzel dan niet om het Nationaal Knooppunt voor Biodiversiteit te contacteren.

Contact:              

Nationaal Knooppunt VBD: Patrick Grootaert
Knooppunt Clearing House Mechanisme: Han de Koeijer
Knooppunt Wereldwijd Taxonomisch Initiatief: Marie-Lucie Susini
Knooppunt SBSTTA: Hendrik Segers
Programma ontwikkelingssamenwerking: Luc Janssens de Bisthoven

Website: www.cbd.int

 

 

CITES-conventie

CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) is een internationale overeenkomst die de illegale handel in bedreigde planten- en diersoorten moet tegengaan. Verschillende wetenschappers van het KBIN zetelen in de raad van CITES en geven advies en technische ondersteuning aan de beleidsmakers. Daarnaast wordt beroep gedaan op onze wetenschappers bij politie-interventies of vanuit de douane om overtredingen vast te stellen en de onderschepte soorten te identificeren.

Contactpersoon: Didier Vangheluwe

Website: www.cites.org

 

OSPAR-conventie

Dit is het verdrag waarmee 15 landen gelegen aan de westkust van Europa en de Europese Unie de verschillende unieke en fragiele mariene gebieden van de Noordwestelijke Atlantische oceaan beschermen. Vanuit het KBIN zorgt de Operationele Directie Natuurlijk Milieu voor de operationele invulling van dit verdrag. Zo zorgt ze met het oceanografisch schip Belgica onder meer voor een continue monitoring van de kwaliteit van het Belgisch gedeelte van de Noordzee en speelt ze een belangrijke rol in de wetenschappelijke onderbouwing van het verdrag.

De OSPAR-commissie geeft geregeld publicaties uit met achtergrondinformatie en gespecialiseerde rapporten. Om de tien jaar wordt een “Quality Status Report (QSR)” opgemaakt, dat de algemene toestand weergeeft van het mariene milieu en de invloed die menselijke activiteiten erop uitoefenen. De meest recente versie dateert van 2010  (QSR uit 2010). In het rapport wordt ook geëvalueerd hoe effectief de acties zijn die werden ondernomen om het mariene milieu te beschermen. Dit laat toe de prioriteiten bij te stellen en een aangepaste bescherming van de zone te verzekeren.

Contactpersoon: Patrick Roose

Website: OSPAR

 

CMS (Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals) of Conventie van Bonn

De Conventie van Bonn, onderhandeld in 1979, valt onder het toezicht van de Milieuprogramma van de Verenigde Naties, en is intussen ondertekend door meer dan 120 landen (2014). Het doel van de Conventie is de bescherming van migrerende diersoorten en hun habitats. Het KBIN heeft een adviserende rol inzake de Conventie, in het bijzonder voor het behoud van landzoogdieren. Onze Operationele Directie Natuurlijk Milieu heeft verschillende programma's voor het behoud en herstel van migrerende diersoorten en hun habitats opgestart en coördineert ze. De OD Natuurlijk Milieu is ook betrokken bij deze Conventie op het vlak van migrerende dieren in de Noordzee (zoals kleine en grote soorten walvisachtigen) en voert actie vanuit speciaal opgestelde verdragen, zoals ASCOBANS (zie hieronder).

Contactpersoon: Roseline C. Beudels-Jamar

Website: Conventie van Bonn (www.cms.int)

 

Conventie van Londen

De Conventie van Londen, voluit het ‘Verdrag inzake de voorkoming van verontreiniging van de zee ten gevolge van het storten van afval en andere stoffen’, is ondertekend door 87 landen. De Operationele Directie Natuurlijk Milieu zorgt hierbij onder andere voor het opvolgen en onderzoeken van de storting van baggermateriaal in zee. Concreet betekent dit onder meer het in kaart brengen van de baggerplaatsen, bijhouden van cijfers over hoeveelheden gebaggerd materiaal en het ontwikkelen van een model dat de verspreiding van het baggermateriaal in de zone beschrijft.

Contactpersoon: Brigitte Lauwaert

Website: Conventie van Londen

 

MARPOL

MARPOL staat voor ‘marine pollution’ en is in het leven geroepen om de verontreiniging door schepen (brandstoffen, schadelijke stoffen aan boord, vuilnis enz.) te voorkomen. Onze OD Natuurlijk Milieu voert onder meer actief luchttoezicht uit met een observatievliegtuig om vervuiling op zee en langs de Belgische kust in kaart te brengen en vervuilers actief op te sporen.

Contactpersoon: Ronny Schallier

Website: MARPOL

 

ASCOBANS

ASCOBANS (Agreement on the Conservation of Small Cetaceans of the Baltic, North East Atlantic, Irish and North Seas) werd in 1991 opgericht - onder de Convention on Migratory Species (CMS of Bonn Convention) - en werd van kracht in 1994. Bijvangst, vervuiling en andere bedreigingen moesten worden aangepakt met gecoördineerde acties. Onze OD Natuurlijk Milieu coördineert een interventienetwerk dat instaat voor het wetenschappelijk onderzoek van zoogdieren en vogels die aanspoelen op de stranden of als bijvangsten gedood worden.

Contactpersoon: Jan Haelters

Website: www.ascobans.org

 

Bonn Akkoord

Dit akkoord kwam in 1983 tot stand als een reactie op de ramp met de Torrey Canyon in 1967, waarbij 117.000 ton aardolie in zee terechtkwam. Het akkoord werd ondertekend door België, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Nederland, Noorwegen, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. De ramp maakte die landen bewust van de verregaande gevolgen van een dergelijke gebeurtenis en de noodzaak voor internationale samenwerking. Het akkoord voorziet gecoördineerd luchttoezicht, informatie-uitwisseling, gemeenschappelijke oefeningen en wederzijdse ondersteuning in het geval van een ramp. Binnen het KBIN zorgt de OD Natuurlijk Milieu voor de operationele invulling van een aantal aspecten van het verdrag, zoals het uitvoeren van controlevluchten en oefeningen op zee. Hiervoor werkt ze nauw samen met haar Belgische partners binnen de kustwacht.

Contactpersoon: Ronny Schallier

Website: www.bonnagreement.org

 

Schelde- en Maasverdrag

Zowel de Schelde als de Maas ontspringen in Frankrijk, lopen door België en Nederland en monden ten slotte uit in de Noordzee. Ter bevordering van een duurzaam en integraal waterbeheer, waarbij onder andere gestreefd wordt naar de verbetering van de waterkwaliteit, zijn voor beide rivieren verdragen afgesloten tussen de verschillende beleidsniveaus in België, Frankrijk en Nederland. Onze OD Natuurlijk Milieu is een partner bij de uitvoering van de monitoringprogramma’s in het Scheldebekken. Dit gebeurt in samenwerking met de regio’s en Frankrijk, binnen de internationale Scheldecommissie. Recent werden die programma’s in lijn gebracht met de bepalingen van de Kaderrichtlijn Water van de Europese Commissie.

Contactpersoon: Patrick Roose

Scheldeverdrag (pdf)

Maasverdrag (pdf)

 

IPBES
Het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteem diensten (IPBES) is opgericht in April 2012 in Panama door 94 VN-lidstaten. Dit forum is in het leven geroepen om de interface tussen wetenschap en beleid inzake biodiversiteit en ecosysteemdiensten te versterken. Het IPBES beschikt over een mechanisme om relevante informatie en kennis van overheden, academische instellingen, wetenschappelijke organisaties, niet-gouvernementele organisaties en inheemse gemeenschappen te synthetiseren, te beoordelen en kritisch te evalueren. Het platform is uniek in de zin dat het tot doel heeft de capaciteiten te versterken voor het doeltreffend gebruik van wetenschap in de besluitvorming op alle niveaus. Op die manier wil het wereldwijd een gelijkaardige authoriteit verwerven voor biodiversiteit als het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC).Als deel van onze OD Natuurlijk Milieu, heeft het Belgische Biodiversiteitsplatform een leidinggevende rol in het coordineren van IPBES-gerelateerde taken in België (één van de stichtende lidstaten). Het fungeert als het nationaal IPBES-knooppunt, en onderhoudt hiertoe ook diverse Belgische netwerken zoals:
  • Belgian Ecosystem services (BEES)
  • Belgian Forum on Invasive Species (IAS)

Contactpersoon: Hilde Eggermont

Website Belgische IPBES-NFP: www.biodiversity.be/ipbes

Website IPBES: www.ipbes.net

 

Internationale netwerken
GBIF

De Global Biodiversity Information Facility (GBIF) is een internationale organisatie die het online beschikbaar maken van wetenschappelijke gegevens over het voorkomen van soorten vergemakkelijkt. Verschillende wetenschappelijke instituten (waaronder het KBIN) en initiatieven voor burgerwetenschap van over de hele wereld publiceren hun basisgegevens rond biodiversiteit via GBIF. GBIF biedt daarvoor een aangepaste informatica-tools aan en maakt de gebundelde informatie vervolgens toegankelijk via één portaalwebsite, die vrij toegankelijk en gratis is voor iedereen. Op die manier maakt GBIF nieuw onderzoek mogelijk, informeert ze beleidsmakers en draagt ze bij aan duurzame ontwikkeling in de wereld. Het Belgisch Biodiversiteits Platform, met vertegenwoordiging in onder meer het KBIN, is het Belgische knooppunt voor GBIF.

Contactpersoon: Hilde Eggermont

Website: www.gbif.org

 

CETAF

CETAF staat voor Consortium of European Taxonomic Facilities en groepeert 35 leden die 61 wetenschappelijke instellingen vertegenwoordigen uit 21 Europese landen. Het gezamenlijke doel is het promoten van de studie van, het onderzoek naar, en het inzicht in biologische en paleobiologische systematiek (de methodiek om specimens op basis van kenmerken te rangschikken en in te delen). Voor België zijn het KBIN, de Plantentuin van Meise en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika lid van CETAF. Twee initiatieven van ons Instituut - European Journal of Taxonomy (EJT) en The Distributed European School of Taxonomy (DEST) - vallen vanaf nu onder CETAF. Het CETAF-secretariaat is gevestigd in ons Instituut.

Contactpersoon: Erik Verheyen

Website: www.cetaf.org

 

SciColl

SciColl of Scientific Collections International is een initiatief van het Global Science Forum van de OESO en groepeert wereldwijd natuurhistorische musea en organisaties die allerhande wetenschappelijke objecten bewaren. SciColl fungeert als een katalysator voor multidisciplinair onderzoek en is een coördinatieorgaan dat streeft naar het op elkaar afstemmen en professionaliseren van de wereldwijde wetenschappelijke collecties (van telescopen tot biologische specimens).

De stuurgroep van SciColl is samengesteld uit topwetenschappers van alle grote natuurwetenschappelijke instellingen. Voor het KBIN zetelt Patrick Grootaert in de stuurgroep.

Contactpersoon: Patrick Grootaert

Website: www.scicoll.org

 

EuroGeoSurveys

EuroGeoSurveys is een Europese non-profitorganisatie die 33 geologische diensten verenigt in een pan-Europees kenniscentrum van de geowetenschappen. Het doel is deze kennis op structurele wijze ter beschikking te stellen van de Europese instellingen om op die manier tot een besluitvorming te komen over zaken zoals de bevoorradingszekerheid van grondstoffen, beveiliging tegen natuurrampen en gezonde leefomgeving.

EuroGeoSurveys werkt onder meer in volgende domeinen:

  • karakterisering van minerale grondstoffen
  • detectie van bewegingen van de aarde
  • kwaliteit van het leefmilieu
  • energietechnologie voor vermindering van de uitstoot van broeikasgassen
  • geowetenschappelijke data harmoniseren en werkklaar maken op Europese schaal.
  • De Belgische Geologische Dienst is lid van EurGeoSurveys, met Michiel Dusar als nationale afgevaardigde.

Contactpersoon: Michiel Dusar

Website: www.eurogeosurveys.org

 

EuroGOOS

EuroGOOS (European Global Ocean Observing System) is een internationale vzw, gesticht in in 1994, die nationale publieke instellingen groepeert en onderzoeksinstituten die actief zijn in operationele oceanografie, in het onderzoek naar meren en oceanen, en in het beleid dat hen moet beschermen.

EuroGOOS heeft vijf missies:

  • Prioriteiten bepalen voor de operationele oceanografie in Europa, en ook de banden versterken tussen de leden van EuroGOOS en de kerninitiatieven op het Europees niveau, die bestaan uit Copernicus, EMODnet en de onderzoeksinfrastructuur voor mariene wetenschap.
  • Europese operationele oceanografie promoten aan de hand van publicaties, conferenties, een website, sociale media en engagementen tegenover een groeiende groep organisaties zoals de regionale allianties van GOOS, GEO, European Marine Board of JPI-Ocean.
  • Samenwerking bevorderen. Dankzij nauwe contacten met sleutelorganisaties op mondiaal, Europees en regionaal vlak, bevordert EuroGOOS de samenwerking tussen de actoren in operationele oceanografie, in marien onderzoek en in innovatieve technologie. 
  • Stimuleren om samen kennis te produceren: EuroGOOS promoot waar mogelijk het beschikbaar stellen van observatie- en voorspellingsmethoden en analyses. Op die manier wil ze betaalbare oceanografische diensten aanbieden die beantwoorden aan de wensen en eisen van de gebruikers.
  • De mariene observatiestations coördineren. EuroGOOS speelt een coördinerende rol in het European Ocean Observation System (EOOS) en faciliteert de European Marine Board, EU Copernicus Marine Service, EMODNET, de EU Marine Research Infrastructures, JPI Oceans, l'EEA, l'ESA, EUMETSAT en de groep van klimaatwetenschappers.

Om die vijf doelstellingen te realiseren steunt EuroGOOS sterk op zijn vijf regionale systemen: Arctic ROOS, BOOS, NOOS, IBI-ROOS en MONGOOS

De Operationele Directie Natuurlijk Milieu is stichtend lid van EuroGOOS en NOOS. Het secretariaat is gevestigd in de kantoren van BELSP0 (Louisalaan)

Contact : Sébastien Legrand

Website: www.eurogoos.org

 

BIOARCH

BIOARCH is een samenwerkingsverband tussen 9 Europese wetenschappelijke instellingen, en groepeert een 200-tal bioarcheologen die zich buigen over de interacties tijdens het holoceen tussen de mens en de dieren en planten in zijn omgeving. Het netwerk, dat werd opgestart in 2008, wordt gecoördineerd door het CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique).

Contactpersoon: Wim Van Neer

Website: archeozoo-archeobota.mnhn.fr

 

ECSA

ECSA is de Europese vereniging voor burgerwetenschap (European Citizen Science Association). Het is een jong netwerk, opgezet in 2014, van musea en universiteiten uit 10 EU-lidstaten. ECSA wil citizen science of burgerwetenschap verbeteren en promoten in Europa. De acties zijn gericht op duurzame ontwikkeling en gezondheid en willen benadeelde gemeenschappen betrekken. De organisatie zetelt in het Museum für Naturkunde in Leibniz (Institute for Evolution and Biodiversity Research (MfN)).

Contact : Carole Paleco

Site internet : ECSA

 

Ecsite

Het KBIN is een van de stichtende leden van Ecsite, het Europees netwerk van wetenschappelijke instellingen en musea. Deze organisatie overkoepelt 400 musea, wetenschappelijke festivals, universiteiten, zoos, wetenschappelijke instellingen, enzovoort, in vijftig landen. De Ecsite-leden maken gebruik van de faciliteiten van de organisatie voor het delen van kennis, het organiseren van conferenties en het opzetten van trainingsprogramma’s. Het KBIN heeft verschillende tentoonstellingen mee ontwikkeld met andere Ecsite-leden, en heeft deelgenomen aan tal van Europese projecten van de FP6- en FP7-programma's tot het huidige H2020-programma 'Wetenschap met en voor de Maatschappij'.

De jaarlijkse conferentie van Ecsite, met zo'n 1000 deelnemers, is eveneens een gelegenheid voor het personeel van het KBIN om ideeën uit te wisselen over de beste methodes in wetenschapscommunicatie.

Contactpersoon: Carole Paleco

Website: www.ecsite.eu


ICOM

ICOM staat voor International Council of Museums (Internationale Museumraad), waar wereldwijd meer dan 32.000 musea lid van zijn. In dit unieke netwerk kunnen museumprofessionals en museale instellingen discussiëren over de uitdagingen waar ze vandaag en morgen mee te maken hebben. Die gesprekken vinden plaats binnen 117 nationale comités en 31 op een thema gerichte internationale comités. Als internationale beroepsorganisatie stelt ICOM de normen en standaarden van uitmuntendheid op. De raad doet dit onder andere via zijn gedragscode die de minimumnormen voor beroepspraktijken en -prestaties voor musea en hun personeel vastlegt, of door middel van richtlijnen (waaronder ‘Kernbegrippen in Museologie’, ‘International Guidelines for Museum Object Information’ en ‘Guidelines for Disaster Preparedness in Museums’). De ICOM strijdt eveneens tegen de illegale handel in cultuurgoederen en leert musea en museumprofessionals hoe ze kunnen verhinderen dat hun collecties door natuurlijke oorzaken of door de mens vernield worden.

Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen is lid van beide Belgische nationale museumverenigingen: ICOM Vlaanderen en ICOM Belgique/Wallonie-Bruxelles.

Contact : ICOM

Website ICOM : icom.museum
Website ICOM Vlaanderen : icom.vlaanderen.be

Website ICOM Belgique/Wallonie-Bruxelles : icom-wb.museum

Go to top