Paleontoloog Cyrille Prestianni heeft een aantal van de oudste fossiele landplanten beschreven. De 420 tot 410 miljoen jaar oude fossielen uit Zuid-Afrika geven ons een beeld van toen planten, en ook enkele dieren, nog maar net het land hadden veroverd.

De vergroening van de continenten is een van de belangrijkste processen die onze planeet heeft doorgemaakt. Voor het grootste deel van haar geschiedenis waren er geen grote levensvormen op aarde. Maar vanaf 480 miljoen jaar geleden (het ordovicium) hebben algen zich geleidelijk aangepast aan het leven buiten het water. De verovering van het land door vegetatie is een lang proces geweest, waarbij planten na verloop van tijd adaptaties verwierven zoals bladontwikkeling, zuurstofopname en het verspreiden van sporen.

Planten die die overgang illustreren zijn zeldzaam. In 2015, door een uitbreiding van de Mpofu-dam in Zuid-Afrika, ontdekten onderzoekers in de lagen van de vroege devoon (420 tot 410 miljoen jaar geleden) verschillende fossiele planten. ‘We zagen meteen dat het een bijzonder vondst was’, zegt paleobotanist Cyrille Prestianni. ‘De oudste fossiele flora van het Afrikaanse continent. En ze bleek erg divers en de fossielen waren bijzonder goed bewaard gebleven.

Prestianni en zijn Zuid-Afrikaanse collega Robert W. Gess beschreven vijftien verschillende soorten, waarvan drie nieuwe, in het vaktijdschrift Scientific Reports. Het zijn kleine planten – de grootste komt niet boven je enkels. En hun bouwplan is eenvoudig : kale stengels, die zich twee à drie keer vertakken, en eindigen in spoordoosjes.

De fossielen geven ons een beeld van hoe de wereld eruitzag toen nog bijna geen enkel dier uit het water was geëvolueerd en toen onze planeet van een rode en dode rots zachtjesaan veranderde in de planeet die we vandaag kennen. Deze fossiele planten uit Zuid-Afrika zijn een cruciale stap geweest in de richting van een leefwereld die de eerste geleedpotigen hebben verwelkomd.
 

Gebaseerd op een persbericht van de Universiteit Luik.