In het Belgische deel van de Noordzee begon de moderne oceanografie in 1970 met het ‘Projekt Zee/ Projet Mer’, gevolgd door andere onderzoeksactiviteiten, programma’s en monitoringcampagnes. Dit alles leidde tot een grote hoeveelheid waardevolle historische gegevens. Het project 4DEMON is bedoeld om die gegevens te digitaliseren en beschikbaar te maken voor het brede publiek.
Belgische wetenschappers hebben de voorbije vier decennia een aanzienlijke expertise inzake mariene wetenschappen opgebouwd. Tal van wetenschappelijke expedities op zee hebben een grote hoeveelheid wetenschappelijke gegevens opgeleverd en vormden de aanleiding tot belangrijke publicaties in de wetenschappelijke literatuur over het mariene milieu van het Belgische deel van de Noordzee. Heel wat waardevolle historische gegevens blijven nu echter ontoegankelijk voor het bredere wetenschappelijke publiek, en zijn in bepaalde instellingen uitsluitend beschikbaar op papier. Deze bronnen zijn van cruciaal belang voor wie de veranderingen op lange termijn in de kwaliteit van het mariene milieu wil begrijpen. Het project 4DEMON (“4 decades monitoring”) richt zich op het centraliseren, integreren en herwaarderen van gegevens over vervuiling, eutrofiëring en verzuring die de voorbije veertig jaar tijdens expedities in de Belgische wateren werden verzameld en die een belangrijk stuk Belgisch wetenschappelijk erfgoed vormen. De algemene coördinatie van het project werd toevertrouwd aan het Belgische Mariene Datacentrum van onze OD Natuur. Het project wordt gefinancierd door BELSPO en kan rekenen op de steun van partners als het Vlaamse Instituut voor de Zee VLIZ, het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek ILVO, de onderzoeksgroep Protistologie & Aquatische Ecologie van de Universiteit Gent en de Unit Chemische Oceanografie van de Universiteit van Luik.
Voorlopig werden bijna 1000 gegevensbronnen geïnventariseerd, gaande van cruiserapporten tot oorspronkelijke datalijsten. Daarvan werden er al verschillende gedigitaliseerd. Het project 4DEMON werd voorgesteld door K. De Cauwer tijdens de Wetenschappelijke Conferentie naar aanleiding van de 10e Verjaardag van de opening van het IOC-projectbureau voor IODE in Oostende, op 16 maart 2015.
