Een team van Belgische archeologen heeft in oude Egyptische graven wilde dieren gevonden die wonden vertonen. De luxedieren werden geslagen of vastgebonden.

Archeozoöloog Wim Van Neer en zijn team van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen doen al jaren ontdekkingen op de site van Hierakonpolis in het zuidoosten van Egypte, een stad die bloeide lang voor Egypte geregeerd werd door farao’s. Op de begraafplaats werden 5800 tot 5100 jaar geleden niet alleen mensen ten grave gedragen. De archeologen vonden in de graven meer dan honderd geofferde huisdieren en vee, én 38 wilde dieren, waaronder bavianen, olifanten, krokodillen, nijlpaarden en een luipaard.

Die laatste vormen een soort kleine zoo, maar het lijkt erop dat de dierenverzorgers van toen niet zo goed uitgerust of ervaren waren als vandaag. Veel dieren vertonen verwondingen, opgelopen in gevangenschap, het gevolg van straffen of van vastbinden. Zo had een nijlpaard een genezen wonde aan het scheenbeen van zijn achterpoot, wat doet vermoeden dat het dier vastgebonden was aan een boom en zichzelf had verwond toen het wou ontsnappen. De bavianen zijn bij momenten hard aangepakt met stokken, want ze vertonen breuken aan armen, handen en voeten. Dat sommige wonden zijn genezen of nog sporen van ontsteking vertonen, suggereert dat de dieren verschillende weken tot maanden in gevangenschap werden gehouden.

‘In latere periodes in Egypte zien we veel minder sporen van geweld op dieren’, zegt Wim Van Neer. ‘Wellicht hadden de Egyptenaren toen al betere methodes ontwikkeld om wilde dieren te houden.’

Status

Sommige dieren zijn lokale soorten, maar andere, waaronder een tien jaar oude Afrikaanse olifant, zijn niet typisch voor de Egyptische Nijl-vallei, en werden waarschijnlijk geïmporteerd vanuit het nabije Soedan.

De dieren hadden waarschijnlijk twee symbolische functies: het talrijke vee wees op rijkdom, terwijl de wilde dieren de status van de elite-inwoners van Hierakonpolis in de verf zetten. Niet alleen toonden de eigenaars macht over de dieren door ze te offeren, maar dachten ze waarschijnlijk ook op die manier hun kenmerken te erven.

De studie werd gepubliceerd in International Journal of Osteoarcheology. De expeditie in Hierakonpolis heeft een eigen website met meer informatie.

Klik op de afbeelding bovenaan om er meer te zien.