Belgische biologen hebben een hotspot van onderwaterleven herontdekt in de Noordzee. In de buurt van enkele zandbanken voor de Belgische kust floreert de fauna net zoals honderd jaar geleden. Het bulkt er, ondanks toegenomen verstoring door visserij, van de wulken, tolhoorns en dodemansduimen.

De Belgische Noordzee bestaat voornamelijk uit zandige bodem, maar aan de randen van enkele zandbanken komen grindbedden voor met grote en kleine stenen. Meer dan honderd jaar geleden stelde prof. Gustave Gilson, Belgisch pionier in biologisch zee-onderzoek, vast dat ze een heel grote biodiversiteit herbergden, die sterk verschilde van de omliggende zandgebieden. De grindbedden waren ook paaigebieden voor vis, waaronder haring, die er beschutting vond.

De daaropvolgende decennia zijn de grindgebieden sterk verarmd door de visserij: de keien werden omgewoeld of opgevist, waardoor typisch soorten zich niet meer konden vestigen. Maar tien jaar geleden werd ter hoogte van de zandbanken voor de Belgische kust - de Hinderbanken - een overblijfsel (relict) gevonden van die grindfauna, en het gebied floreert vandaag nog altijd, blijkt uit nieuwe staalnames die biologen van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen uitvoerden.

Typische soorten

Ze onderzochten de grindbedden opnieuw aan boord van het Vlaamse onderzoeksschip Simon Stevin. In de biodiversiteitshotspot blijken de typische soorten, waaronder wulken, tolhoorns, spin- en hooiwagenkrabben, zeespriet en dodemansduim, nog steeds voor te komen, terwijl de diergemeenschappen van de grindbedden errond duidelijk tekenen van verstoring vertonen en verarmd zijn. Een aantal kwetsbare soorten, zoals de Europese platte oester, die er ooit riffen vormde, lijken echter wel verdwenen.

De ontdekking van deze relictgemeenschap bevestigt het potentieel voor het herstel van de grindbedden in onze Belgische wateren. ‘Alle bodemverstoring moet geweerd worden’, zeggen mariene biologen Ilse De Mesel en Francis Kerckhof. ‘Het Marien Ruimtelijk Plan voorziet op bepaalde plaatsen een verbod van activiteiten die de bodem omwoelen. Er is dus verbetering mogelijk. Verdwenen soorten zullen er zich opnieuw kunnen vestigen en op termijn kunnen er zelfs opnieuw oesterbedden ontstaan.’

Klik op de foto voor meer beelden.