Een international team van wetenschappers heeft het DNA van huidige en fossiele dromedarissen geanalyseerd. De onderzoekers stelden vast dat drukke handelsroutes het DNA van dromedarissen divers hielden en de dieren voor het eerst gedomesticeerd werden op het Arabische schiereiland. Archeozoöloog Bea De Cupere van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen werkte mee aan de studie.

De dromedaris is één van de grootste dieren die de mens heeft gedomesticeerd. Het 'schip van de woestijn' is al zo'n 3.000 jaar onmisbaar voor voedselbevoorrading en transport in woestijnachtige gebieden.

Het team onderzocht 1.083 DNA-stalen van levende dromedarissen (Camelus dromedarius) uit 21 landen, van Soedan tot Australië, en ook DNA van fossiele exemplaren. Opmerkelijk: de genetische diversiteit bleef op alle continenten erg hoog. Normaal neemt de diversiteit af naarmate je verder van het 'domesticatie-centrum' weggaat. De drukke handelsroutes kunnen de genetische mix verklaren: omdat de dromedarissen uitgeput waren na een lange reis, keerden de handelaars waarschijnlijk terug met andere dromedarissen. 'Dromedarissen uit verschillende regio's werden zo voortdurend gemengd, waardoor hun DNA erg op elkaar bleef gelijken', zegt De Cupere. 'Alleen populaties in Oost-Afrika hebben een andere genetische afdruk, omdat ze geïsoleerd bleven door natuurlijke en culturele barrières.

Door hun genetische diversiteit is het best mogelijk dat dromedarissen de huidige klimaatsveranderingen - met stijgende temperaturen en extremere weersomstandigheden - beter de baas zullen kunnen dan ander vee, denken de onderzoekers. De lokale bevolking zou hen daarom boven schapen en geiten kunnen verkiezen, bijvoorbeeld voor vlees en melk.

Oorsprong

En waar ligt de bakermat van de gedomesticeerde dromedaris? Daarvoor vergeleken de onderzoekers het genetische profiel van de huidige dromedarissen met dat van dromedarisfossielen: van acht wilde exemplaren uit de periode 5.000 tot 1.000 v.Chr. en van zeven gedomesticeerde exemplaren tussen 1.870 en 400 v.Chr. Uit het DNA leiden de wetenschappers af dat dromedarissen voor het eerst tam gemaakt werden in het zuidoosten van het Arabische schiereiland zo'n 3.000 jaar geleden. De tamme dromedarissen kruisten wel nog met wilde exemplaren, lezen de onderzoekers uit het DNA af, maar 2.000 jaar na de eerste domesticatie stierven de wilde dromedarissen uit.

Het onderzoek staat in Proceedings of the National Academy of Sciences.