Sinds 2012 is bioloog Wouter Dekoninck conservator van de entomologische collecties. Een droomjob: ‘Als kleuter verzamelde ik al insecten, en dat is nooit gestopt.’ Hij ging aanvankelijk plantkunde studeren, maar tijdens zijn specialisatie milieuwetenschappen bestudeerde hij diersoorten die een indicator zijn voor de waterkwaliteit. Dat zijn onder meer insecten en insectenlarven, en op die manier keerde Wouter terug naar zijn eerste liefde.
Vanaf 1999 werd hij wetenschappelijk medewerker op het Departement Entomologie van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. In die periode was hij betrokken bij heel wat inventarisatieprojecten in België. ‘Vooral mieren waren toen nog onontgonnen terrein. Het zijn wonderlijk beestjes. Zo heeft elke soort zijn favoriete habitat: geef mij een lijstje met aanwezige mierensoorten, en ik kan je vertellen welke vegetatie er op die plek is.’ In 2012 verscheen de Belgische Mierenatlas – het resultaat van twintig jaar veldwerk – met de verspreiding en de biologie van 76 mierensoorten in België. Op basis van de KBIN-collecties maakten Wouter en zijn collega’s ook een verspreidingsatlas voor loopkevers en een Rode Lijst voor Vlaanderen: een inventaris van alle Vlaamse loopkeversoorten en de mate waarin ze bedreigd zijn.
Steekmuggen (Culicidae) zijn een andere specialisatie van Wouter. Samen met collega-entomologen bemonsterde hij deze steekmuggen op 1.000 plaatsen in België en vergeleek de gegevens met die uit de historische collecties. Wouter: ‘Onze muggenfauna ondergaat grote veranderingen. We zagen dat er nu veel meer soorten zijn die zich in de buurt van de mens voortplanten, en waarvan de larven vaak in bloempotten of watertonnen zitten. Een aantal van die steekmugsoorten zijn potentiële dragers van ziekteverwekkers zoals het dengue- en westnijlvirus.’ Wereldwijd transport en de opwarming van de aarde kunnen de verspreiding van onze inheemse steekmuggen en van de virussen drastisch veranderen. ‘Daarom volgen we de verspreiding van enkele boosdoeners op.’
Wouter gaat ook geregeld naar de Galápagos-eilanden om er de inheemse en invasieve insectensoorten te bestuderen. ‘Die invasieve soorten kunnen de inheemse populaties soms volledig verdringen. Neem de vuurmieren. Ze komen op sommige plaatsen in zulke grote aantallen voor dat ze niet alleen de inheemse spinnen en insecten bedreigen, maar ook grote dieren zoals de reuzenschildpadden. Om de juiste maatregelen te kunnen treffen, moeten we dus goed weten hoe vaak en waar ze voorkomen. Hetzelfde geldt voor invasieve insectensoorten die door klimaatverandering opschuiven naar onze streken, zoals kevers, libellen en muggen.’
