Operationele Directie Natuurlijk Milieu
KOOP JE TICKETS ONLINE
Oceanografisch onderzoeksschip RV Belgica
Ga naar de website die helemaal aan de nieuwe RV Belgica is gewijd.
Het Federaal Wetenschapsbeleid is de trotse eigenaar van het Belgisch oceanografisch onderzoeksschip: RV Belgica. Het schip wordt ter beschikking gesteld van de Belgische wetenschappers om zeewetenschappelijk onderzoek uit te voeren. De OD Natuur van het KBIN is verantwoordelijk voor het budgettair beheer van het schip, de wetenschappelijke instrumentatie en de planning van de wetenschappelijke campagnes. De Belgische Marine levert de bemanning, de operationele ondersteuning en zorgt voor een aanlegplaats in de thuishaven in Zeebrugge.
Tot tweehonderd dagen per jaar is de RV Belgica op zee en wordt er dag en nacht gewerkt aan boord door verschillende teams. Van maandag tot vrijdag vertrekt het schip vanuit Zeebrugge en vaart het naar alle uithoeken van het Belgisch deel van de Noordzee, maar ook tot ver daarbuiten. Tijdens langere campagnes, wordt er gevaren tot in Marokkaanse, Portugese, Spaanse, Franse, Britse en Ierse wateren. Voor een doorsnee meetcampagne wordt er maandagmorgen ingescheept en vrijdagavond weer ontscheept. Verschillende onderzoeksploegen gaan samen aan boord en wisselen elkaar af, zodat elk moment van dag en nacht gewerkt wordt.
De RV Belgica houdt toezicht op de kwaliteit van de Noordzee door het voortdurend verzamelen van allerhande gegevens over de biologische, chemische, fysische, geologische en hydrodynamische processen die er zich afspelen (monitoring). Het schip is bovendien een varend laboratorium van 50,90 m lang voor de onderzoekers van de Belgische universiteiten en wetenschappelijke instituten om de kennis van de zeeën te vergroten. Wetenschappers nemen stalen van water, bodem, levende organismen. Ze testen nieuwe visserijtechnieken uit, onderzoeken de invloed van zandextractie op de bodem of bekijken het effect van windturbineparken op het leven in zee. Dit Belgische oceanografische schip wordt omwille van haar polyvalente karakter, niet alleen gebruikt door Belgische teams die actief zijn in de mariene wetenschappen maar ook door buitenlandse teams waarmee samenwerking is voorzien in het kader van Europese onderzoekprogramma’s. De internationale campagnes van de RV Belgica hebben al geleid tot de ontdekking van koudwaterkoraal heuvels ten zuidwesten van Ierland en moddervulkanen voor de kust van Marokko. Het onderzoek dat uitgevoerd wordt op de RV Belgica is dus belangrijk voor het beheer van de Noordzee maar is eveneens belangrijk voor fundamenteel onderzoek van de nabijgelegen zeeën en oceanen. RV Belgica webpagina's
Wanneer de Beheerseenheid van het Mathematisch Model Noordzee (BMM, maakt nu deel uit van OD Natuur) in 1976 wordt opgericht onder het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu, is haar belangrijkste opdracht de computersimulatie van mariene processen ontwikkelen. Daarnaast wordt een nieuw programma van oceanografisch onderzoek gelanceerd, “Duurzaam beheer van de Noordzee” waarbij verschillende wetenschappelijke ploegen aan fundamenteel oceanografisch onderzoek doen. Maar de schepen waarmee in België gewerkt wordt, zijn niet aangepast aan de opdrachten: er is nood aan een echt Belgisch oceanografisch schip. In november 1979 geeft de regering haar akkoord. Er wordt gekozen voor een multifunctioneel (chemie, fysica, biochemie, geologie en visvangst) schip van ongeveer 50m lang. De voorstudie van de plannen wordt uitgevoerd door de scheepswerven Cockerill Yards, maar na hun faillissement neemt de Boelwerf van Temse het werk over. In 1982 begint men aan de bouw van het schip. De Marine is verantwoordelijk voor alle zeevaartkundige aspecten, de BMM voor de oceanografische uitrusting. In 1984 is de RV Belgica eindelijk klaar.
Het schip kiest zee voor een proefperiode om de snelheid en het verbruik te testen en om de eerste stalen te nemen. Op hetzelfde moment wordt er een schipbreuk met gevaarlijke lading gemeld: RV Belgica wijzigt onmiddellijk zijn koers en begeeft zich naar de Mont-Louis, die op 18 km in zee, ter hoogte van Oostende ligt. Het Frans vrachtschip vervoert radioactief materiaal en er dreigt chemische vervuiling door hexafluoride en brandstof. RV Belgica voegt zich bij de interventieschepen en legt zich toe op de controle van de impact van het ongeluk op het zeemilieu. Studenten en onderzoekers gaan van boord om plaats te maken voor deskundigen die instaan voor de radiobiologische monitoring van het wrak. De BMM stelt aan de hand van het mathematisch model van de Noordzee grafieken op over de verspreiding van de vervuiling.
Na gedurende 41 dagen elke mogelijke vervuiling te hebben opgespoord, krijgt RV Belgica dan toch zijn officiële doop door Koningin Fabiola (meter van het schip) in de haven van Oostende.
In maart 1987 vertrekt de RV Belgica voor de tweede keer naar een rampgebied: de Herald of Free Enterprise. Ook hier blijft de RV Belgica een maand lang in de buurt om stalen te nemen, analyses uit te voeren en de vervuiling in de gaten te houden.
Naast de oceanografische uitrusting en wetenschappelijke labo’s beschikt RV Belgica natuurlijk ook over een keuken, twee eet- en vergaderzalen, en 14 kajuiten voor het ontvangen van 16 wetenschappers en 15 bemanningsleden.
Verder zijn de belangrijke zenuwcentra van RV Belgica de brug, waar de bevelvoering gebeurt, en de machinekamer, die een hoofdmotor, een secundaire elektrische motor, drie generatoren voor elektriciteit, en twee hydraulische systemen bevat.
In 2014 bestaat het Belgisch oceanografisch onderzoeksschip de RV A962 Belgica 30 jaar. Om die verjaardag te vieren en de nood aan een vervanging van het schip door de RV Belgica II duidelijk te maken bij het publiek en bij de beleidsmakers, heeft het KBIN een grootscheepse informatiecampagne opgezet.
Na 30 jaar op zee, is het duidelijk dat de RV Belgica dag en nacht waakt over het wel en wee van onze Noordzee. Er komt dan ook een pak wetenschap aan te pas om onze Noordzee leefbaar en rendabel te houden. Elke Belg heeft er daarom baat bij dat de blauwe motor van de Noordzee blijft draaien. Ook als je in het binnenland woont, heeft de Belgica invloed op jouw dagelijks leven. Denk maar aan duurzame visserij, windenergie, zandwinning, toerisme. Maar na 30 jaar is er nood aan een nieuw onderzoeksschip - RV Belgica II - om de Noordzee blijvend te beschermen, een schip met plaats voor meer onderzoekers, nauwkeurige apparatuur en onbemande meetrobots.
In juni 2022, na drie jaar bouwwerkzaamheden in Vigo (Spanje), werd de nieuwe RV Belgica gedoopt door Prinses Elisabeth.
Volg ons op
Our partners
