Een tweede onderzoeksluik in zoetwater gaat over voortplantingsstrategieën. Seksuele reproductie, waar zowel mannetjes als wijfjes nodig zijn, is zeer verbreid onder dieren en planten. Tot 95% van alle soorten hebben minstens één keer om de zoveel generaties een seksuele cyclus. Vele soorten, zoals de mens, planten zich uitsluitend seksueel voort. Maar dit is een evolutionaire paradox. Een onderzoeker noemde seks zelfs ooit “de koningin van alle problemen in de evolutie biologie”. Waarom is dit zo?

Vergelijk even een seksuele soort (de moeder produceert dochters en zonen) met een aseksuele soort (moeder produceert enkel dochters). Bij de seksuele soort zullen slechts de helft van de nakomelingen, de dochters, zelf ook kinderen produceren. De mannetjes produceren geen nageslacht. Bij de aseksuele soort zullen alle nakomelingen zelf ook nageslacht hebben. De populatie groei van de aseksuele soort is dus exponentieel en veel sneller dan bij de seksuelen. Dus waarom is seksuele voorplanting dan toch zo succesvol? Tientallen hypothesen zijn reeds vooropgesteld. Deze hebben ofwel te maken met het feit dat aseksuelen moeilijk slechte genen kunnen kwijtraken (dat gebeurt normaal tijdens een celdeling die meiose heet, maar die hebben aseksuelen niet meer), ofwel met het feit dat ze moeilijker en veel trager voordelige gencombinaties kunnen vormen dan seksuelen. In het eerste geval zullen aseksuelen als groep slechts korte tijd kunnen overleven. In het tweede geval zijn ze veel slechter in het aanpassen aan veranderende milieuomstandigheden.