Fossil giant sea snail reveals what European summers could look like in the distant future
45 miljoen jaar geleden kende West-Europa, onder invloed van hoge CO2-concentaties, een warm en nat klimaat met moessonachtige omstandigheden. Dat blijkt uit nieuw Belgisch-Nederlands onderzoek, onder leiding van KU Leuven. De nieuwe inzichten zijn van belang om huidige en toekomstige klimaatverandering beter te kunnen inschatten.
De Champagnestreek is voor veel Belgen een populaire toeristische bestemming. Van de hedendaagse smaakmakers – de glooiende landschappen en gastronomische geneugten – was zo’n 45 miljoen jaar geleden nog geen sprake. Tijdens het Eoceen lag een groot deel van het huidige Noord-Frankrijk onder water en heerste er een klimaat vergelijkbaar met de Bahama’s.
Een Belgisch-Nederlands onderzoeksteam, onder leiding van KU Leuven, kan nu meer duidelijkheid scheppen over het klimaat in West-Europa 45 miljoen jaar geleden. De onderzoekers analyseerden de fossiele schelp van Campanile giganteum, gevonden in de Champagnestreek. Campanile giganteum is een enorme uitgestorven zeeslak die uitzonderlijk snel groeide en daardoor een erg precies archief van het klimaat in haar schelp heeft nagelaten. De metingen van de kalk tonen aan dat West-Europa in die tijd te maken had met moessonachtige omstandigheden: zachte winters, hete en droge lentes, en warme en vooral natte zomers met intense regenbuien.
“Omdat deze fossiele zeeslak zo uitzonderlijk snel groeide, kunnen we heel veel informatie halen uit de schelp. Aan de hand van de groeilijnen krijgen we een gedetailleerd beeld van het klimaat en de weerpatronen miljoenen jaren geleden”, zegt eerste auteur Nick Van Horebeek, die de schelp onderzocht voor zijn masterproef aan KU Leuven. “Door onze eigen analyse te koppelen aan klimaatmodellen zagen we dat de uitgesproken seizoensverschillen te verklaren waren door verschuivende wind- en oceaancirculatiepatronen.”
Het Eoceen laat zien hoe het klimaatsysteem reageert op zeer hoge CO2-concentraties
Palaeontologist Johan Vellekoop (KU Leuven, Institute of Natural Sciences)
Worstcasescenario
Het Eoceen was een tijdperk, van 56 tot 33,9 miljoen jaar geleden, met een uitgesproken warm en nat klimaat, én met zeer hoge CO2-concentraties. Betere kennis van het klimaat destijds kan dus ook van grote waarde zijn om de gevolgen van huidige en toekomstige klimaatverandering beter te kunnen inschatten. “Het Eoceen fungeert als een natuurlijk experiment dat ons laat zien hoe het klimaatsysteem reageert op zeer hoge CO2-concentraties”, duidt het hoofd van het onderzoeksteam Johan Vellekoop, professor geologie aan KU Leuven en verbonden aan het Instituut voor Natuurwetenschappen.
“Als we de klimaatverandering niet tegengaan en de uitstoot van broeikasgassen laten oplopen, dan komt West-Europa over een paar honderd jaar mogelijk terug in het Eoceen-scenario terecht. Als we daarentegen de juiste lessen trekken uit het verleden, dan hoeft het zover niet te komen.”
De studie is gepubliceerd in Nature Communications.
[Dit artikel is een persbericht van KU Leuven]