Nieuwe soorten ontdekken: van het veld tot het lab

Een nieuwe soort ontdekken is een spannende combinatie van veldwerk, laboratoriumanalyses en wetenschappelijke samenwerking. Van afgelegen jungles tot stedelijke achtertuinen: taxonomen ontdekken elke dag nieuwe soorten.

In deze sectie nemen we je mee op de ontdekkingstocht—van het plannen van expedities en verzamelen van specimens tot het analyseren van DNA en bevestigen van nieuwe vondsten. We delen ook verhalen over bijzondere expedities en ontdekkingen. Klaar om te ontdekken hoe nieuwe soorten worden gevonden? Let’s go!

Als je nieuwe soorten wilt vinden, doe dan gewoon je deur open en ga je tuin in.  - Jérôme Constant  

 

Hoe verzamelen we mogelijke nieuwe soorten?

De zoektocht naar een nieuwe soort begint met veldwerk, vaak in afgelegen of weinig onderzochte gebieden. Wetenschappers plannen deze expedities zorgvuldig en kiezen locaties met hoge biodiversiteit of unieke ecosystemen. Het doel? Soorten vinden die nog nooit eerder zijn beschreven.

We kunnen het proces opdelen in drie fasen: vooraf, tijdens, en achteraf.

VOORAF

1. Onderzoek: Voor het veldwerk doen wetenschappers een grondige literatuurstudie. Ze bekijken bestaande taxonomische databanken, museumcollecties en wetenschappelijke publicaties. Zo bepalen ze gebieden met een hoge kans op nieuwe soorten.
    
2. Vergunningen: Het verkrijgen van vergunningen en het naleven van ethische richtlijnen is cruciaal. Dit garandeert legale en verantwoorde verzamelpraktijken.
    
3. Logistiek: Financiering, transport, teamvorming—alles wordt vooraf geregeld. Ook veldmateriaal, bewaarmiddelen en apparatuur om gegevens te registreren worden nauwgezet voorbereid.
    
4. Planning: De bemonsteringsstrategie moet goed worden uitgedacht. Hoeveel stalen? Welke soorten? Wanneer en waar? Al deze vragen worden vooraf beantwoord.
    
5. Opleiding: Iedereen die meedoet aan het veldwerk wordt getraind in technieken, dataverzameling, veiligheidsprotocollen en ethiek.

TIJDENS

Specimens worden verzameld met ethische en niet-destructieve methoden.

• Bij insecten gaat het om netten, lichtvallen of valvallen.
• Bij planten worden stalen geperst en bewaard met gedetailleerde veldnotities.
• Bij gewervelden variëren de methoden van vallen en netten tot cameravallen en geluidsopnames.

Een andere cruciale stap? Documentatie! Elke specimen wordt gefotografeerd, gemeten en gelabeld met info over habitat, gedrag en GPS-coördinaten. Gedetailleerde veldnotities, foto’s en video’s documenteren de soort in haar natuurlijke omgeving.

Foto’s zijn enorm belangrijk. Je neemt ze zo snel mogelijk in het veld om bijvoorbeeld de juiste kleuren vast te leggen. – Maarten Van Steenberge

ACHTERAF

Is het een nieuwe soort? Het identificatieproces

De specimens zijn verzameld… wat nu? Dit is de ‘achteraf’-fase!

Zodra het materiaal binnen is, analyseren wetenschappers morfologische kenmerken én genetische informatie om te bepalen of het om een nieuwe soort gaat. Hier volgen de belangrijkste stappen:

1. Morfologische analyse: Onder een microscoop bestuderen wetenschappers vorm, kleur en structuur van het specimen. Ze maken gebruik van meetinstrumenten en vergelijken met bestaande soorten uit collecties. Illustraties en 3D-reconstructies worden gemaakt.
    
2. Genetische analyse: DNA wordt geëxtraheerd en specifieke genregio’s worden vermenigvuldigd via PCR. De sequenties worden vergeleken met die van bekende soorten.
    
3. Fylogenetische analyse: Via algoritmes reconstrueren wetenschappers evolutionaire relaties. Genoomanalyses bieden een volledig genetisch profiel.
    
4. DNA-barcoding: Een korte, gestandaardiseerde DNA-regio wordt gebruikt om soorten te identificeren. Dankzij een wereldwijde databank is dit vooral nuttig bij kleine of moeilijk herkenbare soorten.

👉 Benieuwd hoe al deze theorie er in het echt uitziet? Ga met onze collega Jérôme Constant mee op expeditie in het Chu Yang Sin Nationaal Park in Vietnam!

En? Kon jij elke stap herkennen in het proces?